Даме Груев

Даме Груев е македонски револуционер и еден од основачите на ТМОРО. Роден е во селото Смилево на 19 јануари 1871 г. Потекнува од ѕидарско –печалбарско семејство. Се образувал во Битола учи до четврти клас, а потоа во Солунската машка гимназија „ СВ. Кирил и Методиј“. Груев заминува да учи во Белград на сметка на Друштвото
„Свети Сава“ завршува гимназија и повторно на сметка на друштвото се запишува на Великата Школа. Во 1891г. исклучен е од школата и заминува од Белград. Во Софија се запишува на историја во Вишото училиште, но во 1891 и од таму е исклучен. Од 1891-1893 бил учител во Прилеп и во селото Смилево. Во 1894г. започнал да ги формира првите револуционерни комитети. Бил учител во Штип и инспектор во солкунско, потоа наставник во Битолската гимназија и раководител на Битолскиот револуционерен округ. По убиството на Х.Белчев министер за финансии, Даме Груев и некои негови пријатели биле уапсени како осомничени. Откако се вратил во Македонија поднел молба да биде назначен како учител во Битола, но молбата била одбиена. Назначен е за учител во Смилево, потоа учителствува во Прилеп а во 1893 заминува Солун. Во Солун работи во печатницата на Коста Самарџиев.Груев бил иницијатор за основачката средба на ВМОРО на 23 октомври 1993г. во Солун. Избран е за секретар и касиер на Централниот комитет. Од 1894 до 1895 е назначен за учител во Штип, каде учителствува заедно со Гоце Делчев. Во 1895 се враќа во Солун како училишен инспектор, таму се активира во работењето на Организацијата и го воведува шифрарникот. Во Битола развива голема дејност за закрепнување на револуционерните комитети, за формирање нови комитети и пронаоѓање на нови соборци. На 6 август е уапсен и осуден на 10 години затвор за таканаречената Попставрева афера. На 29 мај 1902 од затворот во Битола е испратен во Подрум кале. Амнестиран е пролетта 1903г. На Смилевскит конгрес во почетокот на мај 1903 г. Даме Груев, Атанас Лозанчев и Борис Сарафов се избрани за членови на Главниот штаб на Илинденското востание во Битолскиот револуционетен округ. Груев учевствува во одредување на датумот за кревање на востанието и е задолжен за бранење на Смилевското подрачје. Заедно со Ѓорѓи Сугарев раководат одбрана на Смилево. На 14 август одбраната на Смилево е пробиена, а востаниците се принудени да се повлечат во Бигла планина. На 9 септември 1903 Груев и Сарафов во име на штабот испраќаат писмо до бугарската влада и бараат помош од Бугарија. Во 1904г. Груев е заробен од србоманската војвода Глигор Соколовиќ, но Пере Тошев му се заканува на персоналот
на српското дипломатско претставништво во Софија и Груев е ослободен. По заминувањето од Софија бил крајно разочаран. На 23 декември 1906 заедно со своите другари херојски загинува на врвот Петлец над селото Русиново. Коските на тројцата храбри јунаци биле погребани во Русиновската.

Tekstot e napisano od Sofija Blazevska Bitola